ESKUMEN FISKALA ETA ARAUDIA
Euskal Autonomia Erkidegoan, zerga-arloko eskumenak, Ekonomia Itunaren arabera, foru-aldundiei eta lurralde historikoetako batzar nagusiei dagozkie, Autonomia Estatutuak (EZKO) harmonizazioaren, koordinazioaren eta lankidetzaren arloan Eusko Jaurlaritzari aitortzen dizkion eskumenak alde batera utzi gabe.
Ekarpenen fiskalitatea, zerga-araubidea
Bazkide OSOAREN ekarpenak
- Bazkide osoak egindako ekarpenen zenbatekoak kengarriak izango dira PFEZren zerga-oinarri orokorretik. Urtean gehienez 5.000 €-ko muga ezartzen da.
- Zergadunaren ezkontideak edo izatezko bikotekideak ez badu zerga-oinarri orokorrean integratzeko etekinik edo urtean 8.000 €-tik beherako etekinak eskuratzen baditu, ezkontidea edo izatezko bikotekidea bazkide den BGAEari egindako ekarpenak kendu ahal izango ditu PFEZren zerga-oinarri orokorretik. Kasu honetan, hala ere, urtean gehienez 2.400 €-ko muga ezartzen da.
- Minusbaliotasuna duten pertsonek urtean 24.250 €-ko ekarpena egin ahal izango dute, eta minusbaliotasuna ez duten pertsonek gehienez 8.000 €-koa; baina urtean gehienez 24.250 € kendu ahal izango dira ekarpenengatik.
Bazkide BABESLEAREN ekarpenak
Ekarpenak gastu kengarria dira sozietateen gaineko zergan, bazkide osoei egindako ekarpenen egozpenaren baldintzapean, eta zerga pertsonalaren zerga-oinarrian integratzen dira.
Enpresaburuaren eta langilearen arteko 1986ko irailaren 17a baino lehenagoko konpromiso edo itunen kasuan, bazkide babesleek beren sozietateen gaineko zergan kontribuzioen zenbatekoa ken dezakete, zenbateko horiek langileei edo bazkideei PFEZren zerga-oinarrian egotzi beharrik gabe.
Gainera, ez zaie langileei zerga-egozpenik egin behar, baldin eta ekarpenak beharrezkoak badira hasitako prestazioak edo BGAEko bazkideen eskubideak bermatzeko edo erretirora begira prestazio zehaztuko erregimenak dituzten aurreikuspen-planak bermatzeko, eta ikuskapen aktuarialen bidez agerian jarri bada BGAEak edo aurreikuspen-planak defizita duela.
Enpresa-kontribuzioak murriztu daitezke, urteko 8.000 €-ko gehieneko mugarekin. Sistemari egiten zaizkion ekarpenek urtean 12.000 €-ko murrizketa-muga dute guztira.
Bazkide osoek edo arruntek egindako ekarpenen soberako zenbatekoa hurrengo 5 ekitaldietan murriztu ahal izango da, eta gauza bera egin ahal izango da bazkide babesleek egindako ekarpenekin baldin eta PFEZren zerga-oinarritik kendu ez badira arestian zehaztutako mugak gainditu direlako edo zerga-oinarria gutxiegi delako. Alabaina, hurrengo ekitaldietan murriztu ahal izateko ezinbestekoa izango da murrizketa egiten den ekitaldian bazkideak ez egotea erretiratuta.
BGAE-en fiskalitatea
BGAE-ek nortasun propioa dute, eta sozietate edo enpresa gehienek bezalaxe, zergak ordaindu behar dituzte.
Honako hauek dira BGAE-ei gehien eragiten dieten zergak:
Sozietateen gaineko zerga
Pentsioak ordaintzen dituzten BGAE-ek sozietateen gaineko zergan % 0ko tasa ordaintzen dute, eta kapital higigarriaren etekinen gaineko atxikipenak itzultzeko eskubidea dute, salbu eta jatorrian atxikipen bakarra duten aktibo finantzarioen etekin inplizituei dagozkienak. Gainerako BGAE-ek % 19ko tasa murriztua izango dute.
Beste zerga batzuk
Ondare-eskualdaketen eta egintza juridiko dokumentatuen gaineko zerga, BEZa, hiri-lurren balio-gehikuntzaren gaineko zerga eta ekonomia-jardueren gaineko zerga. BGAEak salbuetsita daude zerga horietan.
Prestazioen fiskalitatea
BGAE-ek ordaindutako prestazio guztiak eta erreskateagatik ordaindutako zenbatekoak lan pertsonalaren etekin osotzat hartzen dira, baita atxikipen-ondorioetarako ere.
- Kapital moduan jasotzen badira (behingoz), % 40ko murrizketa izango lukete; lehen aldiz gehienez 300.000 €-ra arte jasoko litzateke.
- Errenta moduan jasotzen badira, zenbatekoaren % 100 zerga-oinarri orokorrean integratuko da.
- Modu mistoan jasotzen badira, % 40ko ehuneko murriztailea kapital moduan egindako kobrantzari soilik aplikatuko zaio, gehienez 300.000 eurora arte.
- Errenta gisa jasotzen duten eta desgaitasunen bat duten pertsonek lanbide arteko gutxieneko soldata halako hiru arteko salbuespena dute, betiere legezko desgaitasunen bat badute
KASU PRAKTIKOAK
Adibide praktiko batzuk ikusiko ditugu ekarpenen eta prestazioen ondorio fiskalak ikusteko.
Ekarpenen adibidea
56 urteko pertsona, irabazpidezko erregimenean ezkondua
- 56 urteko zergaduna, irabazpidezko erregimenean ezkondua eta zerga-ondorioetarako EAEn bizi dena.
- Zergadunaren lan-errendimenduak: 20.000 €.
- Ezkontidearen lan-errendimenduak: 3.000 € (urtean 8.000 € baino gutxiago).
- Zergadunaren ekarpena ezkontidearen alde (8.000 €-tik beherako diru-sarrerekin, zehazki, 3.000 €): 2.000 €.
- Zergadunak BGAE-ei egindako ekarpena: 5.000 € (2.000 €, enpleguko BGAEari egindako ekarpen propioa; 2.000 €, enpresaren ekarpena; 1.000 €, zergadunak banakako edo elkartutako BGAEari egindako ekarpena).
Prestazioen adibidea
Pentsioak ordaintzen dituzten BGAE-en xedea da aldizka errenta moduan jasotzen den (urtean 14 ordainsari) Gizarte Segurantzaren pentsio publikoa osatzea.
Horregatik, BGAE-en hartzekoak ere aldizka eta errenta moduan kobratzea izango litzateke aukerarik onena, helburu berberarekin.
Ikus dezagun adibide praktiko bat, kapitala jasotzeko unea hobeto ikus dadin.
Adibide praktikoa
- Aurten, BGAEko bazkideak 10.000 € jaso ditu kapital gisa, BGAEan 10 urte egin ondoren bere eskubideak erreskatatzeagatik. Jasotako kapitalaren % 60 PFEZn integratu du.
- 3 urte geroago, 65 urte bete ditu eta 6.000 € jaso ditu beste BGAE baten kapital gisa. Jasotako kapitalaren % 60 PFEZn integratu du.
- 8 urte geroago, erretiroagatik 5.000 € kobratu ditu kapital gisa. Jasotako zenbatekoaren % 100 PFEZn integratu du.
* Bi kasuetan % 40ko murrizketa egin daiteke, kapitala jasotzeko arrazoia desberdina delako: erreskatea (10 urte baino gehiagoko antzinatasuna) eta erretiroa.
** Behin bakarrik balia daiteke % 40ko murrizketaz inguruabar beragatik (erretiroa, kasu zehatz honetan).
