PENTSIO-SISTEMAREN «PIRAMIDEA» OINARRIZKO HIRU ZUTABETAN SOSTENGATZEN DA
Gizarte Segurantza
Enpresen Aurreikuspen Osagarria
Banakako aurrezpena
SISTEMA PUBLIKOAREN ETA OSAGARRIAREN ARTEKO ALDEAK
Gizarte Segurantzaren sistema publikoa
- Nahitaezkoa: lan egiten duten pertsona guztiek Gizarte Segurantzan alta emanda egon behar dute nahitaez.
- Kontribuziozkoa: zenbait baldintza bete behar dira (kotizazio-urteak) pentsioa jasotzeko eskubidea izateko.
- Banaketakoak: kotizazioak ez dira metatzen kotizatzen duenaren alde, baizik eta aktiboek (kotizatzaileek) pasiboen (pentsiodunen) pentsioak ordaintzen dituzte. Belaunaldien arteko transferentzia dago.
- Publikoa: Gizarte Segurantzaren kudeaketa publikoa da.
- Oinarrizkoa: herrialde bateko gizarte-babeseko sistemaren oinarri komuna da.
Pentsio-sistema osagarria
- Borondatezkoa: sisteman sartzea borondatezkoa da, banakako erabakia edo enpresen baitan hartutako akordioaren ondoriozkoa.
- Osagarria: Gizarte Segurantzako sistema publikoaren osagarria da, eta ez ordezkoa. Pentsio publikoa osatzea du helburu.
- Kapitalizaziokoak: ekarpenek errentagarritasuna sortzen dute etorkizuneko hartzekoetarako.
- Pribatua: pribatua da, baina administrazioak kontrolatzen du. Alderdiek askatasun osoz sor dezakete, baina legea bete behar du eta ikuskapenerako eta kontrolerako erakunde publikoen mende dago.
Sistema osagarria: premia bat
ELGAk emandako datuen arabera, azken soldatarekiko pentsioaren ehunekoa (ordezkapen-tasa) jaisten joan da Espainian azken urteetan, eta gaur egun % 80koa da.
Gainera, Gizarte Segurantzak pentsio publikoa kobratzeko aukerak gogortzeko eta haren zenbatekoa murrizteko asmoz egin ditu aldaketa guztiak.
Horri biztanleriaren zahartzearekin lotzen badiogu, zeina bereziki nabarmena baita EAEn (pentsio-hartzaile bakoitzeko gutxienez 2 kotizatzaile behar dira, sistema jasangarria izateko eska daitekeen gutxienekoa izango litzateke hori), erraza da ondorioztatzea gizarte-aurreikuspen osagarria dagoeneko beharrezko bihurtu dela.
